DE CORE TENDON GUARD (KERN PEES BESCHERMING REFLEX) UITGELICHT: HOE JOUW LICHAAMSHOUDING BEPAALDE “KARAKTER- TREKKEN” VERRAADT EN HOE JIJ JE VERDEDIGT IN,- OMGAAT MET STRESS- SITUATIES (EN WAT ER MOGELIJK WORDT ALS JE DAT VERDEDIGINGSMECHANISME KUNT LOSLATEN)
Heb je wel eens nagedacht over hoe jij omgaat met stress- situaties ? Doe je dat iedere keer op een andere manier ? Of heb je er, als je er nog eens goed over nadenkt, een zich herhalend patroon in kunnen ontdekken ?
Misschien kun je op dit moment nog geen antwoord geven op deze vragen, maar wellicht is het na het lezen van deze blog wel mogelijk om hier antwoord op te geven/jouw patroon te herkennen. En dan is de keuze natuurlijk aan jou/u, om daar wel of niet wat mee te doen !
De Core Tendon Guard reflex (CTG), is een levenslange (lifelong) houdingsreflex. De houdingsreflexen zijn reflexen die levenslang een prominente rol op de voorgrond spelen in ons “gevecht” tegen de zwaartekracht. Dit in tegenstelling tot de primaire reflexen. De primaire reflexen helpen ons in de zwangerschap, rondom de geboorte en in het eerste levensjaar om te overleven en daarnaast om vanuit onbewuste bewegingen te komen naar bewuste en uiteindelijk geautomatiseerde bewegingen en vaardigheden. De bewuste bewegingen stellen ons in staat om de mijlpalen; grijpen, rollen, kruipen, zitten en lopen binnen redelijk vastliggende tijdspannes te behalen. Integreren de primaire reflexen niet/niet voldoende binnen de normale tijd (Primaire reflexen kennen vaste tijden van verschijnen, ontwikkelen en onder controle komen/integratie), dan blijven zij op kinderlijk, ook wel immatuur niveau functioneren. Dus op hersenstamniveau (oudste deel van ons brein) i.p.v. Cortex-niveau (jongste deel van ons brein) en dat houdt in dat we bewegingen of handelingen niet voldoende op bewust niveau kunnen uitvoeren.
De handeling die wij van onszelf vragen (doel) of de handeling die van ons gevraagd c.q. verwacht wordt, wordt iedere keer verstoord doordat vanuit een zintuigelijke prikkel (via zien, voelen, horen, ruiken, proeven), direct een reflexmatige en dus onbewuste reactie plaatsvindt. Een reflexmatige handeling heeft altijd voorrang op een bewuste handeling; vanuit de hersenstam en cerebellum (kleine hersenen) wordt er sneller een reactie naar het lichaam (spieren, organen) uitgezonden, dan vanuit ons menselijke brein (waar vanuit we bewust handelen, leren en denken).
De houdingsreflexen geven signalen aan het motorische deel van de grote hersenen/Cortex ; deze sturen ons bewegingsapparaat aan om de bewegingen te gaan maken die we nodig hebben om bijvoorbeeld rechtop te gaan/te blijven zitten, te gaan/te blijven staan, te huppelen, te hurken, lopen, fietsen, enz. Als de primaire reflexen niet goed geïntegreerd zijn, worden de levenslange reflexen niet goed “aangezet” om ons gedurende ons leven met de zwaartekracht te leren omgaan. We kunnen niet op een energiezuinige manier de ideale middenlijn vinden, dus moeten de spieren harder werken om tegen die eeuwige zwaartekracht te vechten, anders vallen we letterlijk (en uiteindelijk ook figuurlijk) om.
De Core Tendon Guard, of in goed Nederlands, de Kern Pees Beschermingsreflex, zegt eigenlijk al waarvoor hij is: Hij beschermt ons lichaamscentrum of Core (waar allerlei vitale organen liggen) tegen gevaar en stress. Deze stress, dat kan zowel emotionele als fysieke stress zijn. veroorzaakt een duidelijk zichtbare lichamelijke (proprioceptieve) reactie van het gehele lichaam. Wat je ziet gebeuren is dat in zo’n stresssituatie een samentrekkende reactie ontstaat naar het lichaamscentrum toe (ledematen, maar ook schouders en heupen worden door de spieren naar elkaar toe bewogen), ook wel ineen krimpen. Dit veroorzaakt een bevriezende (freeze) reactie. De tegengestelde reactie op het ineen krimpen, is dat het lichaam naar achteren overstrekt wordt; de spieren aan de achterkant van het lichaam spannen zich aan, waardoor er een beweging naar achteren ontstaat die ons de gelegenheid geeft om te vluchten of te vechten.
Normaal gesproken zou een stresssituatie zich sporadisch voor moeten doen en dan zou het deze reactie van het lichaam echt nodig hebben om in die noodsituatie op de juiste manier te handelen. Dus bevriezen, vluchten of vechten. Dit doen we al minimaal vanaf de start van de oertijd; soms was het handig om te bevriezen als een kudde buffels recht op je af kwam terwijl je aan het jagen was. In andere situaties was vechten of vluchten handiger bij hoge nood.
Terug naar de reflexen. Als de eerste of primaire reflexen om wat voor reden dan ook (zwangerschap, geboorte, eerste levensjaar, of chronische stress, trauma), een onvoldoende efficiënt werkend neurologisch netwerk heeft kunnen ontwikkelen, willen en kunnen de houdingsreflexen, waaronder de levenslange reflexen, dus niet goed hun werk doen. Ons menselijk deel van ons brein zal toch proberen met al zijn vernuftigheid, om ons de voorgenomen doelen te behalen. Heel fijn zul je denken, want linksom of rechtsom; je komt er wel. Of niet. Als dat te vaak gebeurd, kom je mentaal onder druk te staan.
Mentale druk is stress. Je wordt onzeker, je probeert wel maar met steeds minder overtuiging. Je haakt af (en steeds vaker/eerder) of je gaat overfocussen op details en je gaat nog harder proberen. Het vergt alleen steeds meer energie van je lichaam. Je vraagt steeds meer van je lichaam, hormoonaanmaak gaat omhoog evenals je hartslag en ademhaling en dat gedurende steeds langere periodes. Allerlei energiesystemen moeten steeds harder werken, waardoor allerlei batterijen steeds meer leeggetrokken worden. En niet meer opladen omdat ze de kans niet krijgen. Stress op stress, op stress, de vicieuze cirkel is een feit en vaste patronen in het bevriezen, vluchten of vechten zijn waarneembaar. Het lichaam blijft in zijn steeds herhaalde lichamelijke rectie hangen en gaat er naar staan; het verdedigingsmechanisme doet te optimaal zijn werk.
Hoe herken je dan in welk verdedigingsmechanisme jij zit ? Ik zal het proberen uit te leggen. Sta jij ten opzichte van de ideale middenlijn voorover ? Lichamelijke reacties zijn dan: Hoge spiertonus in het algemeen, gespannen kuiten, spanning op de achillespezen en tenen die grijpen in de schoen of op de vloer. Zelfs soms zo duidelijk dat de tenen en teennagels krom staan en de voetboog erg hol is. Teennagels groeien om de teentop heen. Hetgeen wat ze letterlijk zien is dat van een kleine wereld; het visuele beeld is letterlijke en figuurlijk verengd. Karaktertrekken: (bevriezen bij stress, over)focus op details en het grote geheel niet meer kunnen zien in diverse situaties. Daardoor heb je moeite met verandering, wordt ieder detail enorm uitvergroot en blijven deze mensen regelmatig in de slachtofferrol hangen. Ook zie je in deze categorie de mensen die fobiën en angsten ontwikkelen, zich isoleren en overdreven perfectionistisch zijn (het moet precies gaan zoals van te voren is bedacht). Deze mensen schieten direct in het handelen en hebben geen rust om (goed) te luisteren naar anderen of zichzelf, hebben geen rust in hun systeem.
Sta je ten opzichte van de ideale lijn achterover ? Dan hang je als het ware in je lijf en is je spierspanning over het algemeen laag. De voetbogen zakken vaak door en de meeste druk is voelbaar op de hielen. Dit zijn de mensen die te vluchtig en te globaal zijn in hun waarneming in diverse situaties. Zij zien alleen het grote geheel helder, maar daardoor door de bomen het bos niet meer. Ze kunnen hun werkzaamheden (werk, school, huishouden, enz.) moeilijk opstarten omdat ze niet weten waar ze moeten beginnen. Deze mensen vluchten daardoor vaak in gedachten, andere/gemakkelijke taken, klagen vaak dat ze het te druk hebben (maar doen effectief gezien weinig) en ergens geen tijd voor hebben. Hun lichaam staat in de vlucht/vechtstand waardoor ze lastige situaties regelmatig uit de weg gaan. Daarnaast ontstaan door deze hangende houding vaak problemen met de rug (houdingsafwijkingen) knieën, enkels en ogen.
Bij beide categorieën zie je emotionele instabiliteit, waardoor de overlevingsreacties (bevriezen, vluchten en vechten, iedere keer “voorkomen” dat wij vanuit rust, stabiliteit en ontspanning gaan handelen en nadenken. Door reflexintegratie is deze Core Tendon guard goed te integreren waardoor het lichaam de middenlijn weer kan vinden. Wanneer we deze middenlijn weer kunnen vinden, hebben we een basis gecreërd voor fysieke en mentale stabiliteit en ontspanning. Daarnaast is het zo dat wanneer een lijf goed georganiseerd en geautomatiseerd (zonder fyieke inspanning), bij de middenlijn kan blijven, wij ons ook op mentaal vlak beter kunnen organiseren en in praktische zin ons werk beter kunnen plannen en systematisch kunnen aanpakken. Met zicht op zowel het grote geheel als ook op de details. Dus bij begrijpend lezen, niet alleen op macroniveau de tekst begrijpen maar ook op meso of microniveau. Of niet alleen de focus op de details, maar ook overzicht over het grote geheel wanneer nodig. Schakelen tussen die systemen is belangrijk, handig en zorgt ervoor dat je effectiever en efficiënter kunt werken, leren en handelen.
Eerst het lichaam op orde, dan volgt de rest vanzelf. En dat verdedigingsmechanisme loslaten en die eindeloos lang aanwezige patronen in je leven doorbreken is heerlijk, opent nieuwe deuren en geeft nieuwe mogelijkheden. Op naar vrijheid !!!